50 năm Tết Mậu Thân - Số Xuân tạp chí VẤN ĐỀ(Vũ Khắc Khoan - Mai Thảo)

Vấn Đề là tạp chí ra hàng tháng chuyên về chính trị, kinh tế,tài chánh, xã hội, văn học, nghệ thuật. Chủ nhiệm sáng lập:

Vũ công Trực , Chủ biên: Vũ Khắc Khoan, Thư Ký Tòa Sọan: Thanh Tâm Tuyền. Đến số 7, họa sĩ Duy Thanh thay Thanh Tâm Tuyền, và đến số 11, Mai Thảo thay Duy Thanh.

Trên trang bìa, ta đọc: chủ trương Vũ Khắc Khoan và Mai Thảo

Số ra mắt phát hành vào tháng 4-1967

Đến số 11, Mai Thảo làm thơ ký tòa sọan. Kể từ số này Vấn Đề có vẽ trở lại một hậu Sáng Tạo, nghiêng nặng về lĩnh vực văn hóa, ít thấy những bài chuyên môn như những số đầu.

Kể từ năm 1970, các tác giả trẻ hầu như chiếm thế thượng phong trên tạp chí Vấn Đề. Về thơ đăng nhiều nhất là Phạm

Cao Hoàng, Mường Mán, Kiệt Tấn, Phạm Thiên Thư... Vềvăn đăng nhiều nhất là Du Tử Lê, Ngụy Ngữ, Mang Viên Long, Trần Hoài Thư, Trần thị NGH, Từ Kế Tường...vân...vân..

Suốt 56 số, chỉ có số 52 bị tịch thu vì một truyện của Ngụy Ngữ.

Số cuối cùng là số 56, phát hành tháng 3-1972 sau 5 nămhiện diện trên văn đàn miền Nam. Không thấy VĐ nêu lý do tại sao đình bản?!?

Nhìn vào Mục lục Số 1, ta có thể nhận ra những tên tuổi rất quen thuộc từ thời Sáng Tạo và Giao Điểm.

Riêng trong mục Ngoài Lề, trong bài: Tạo một không khí mới cho Văn học, Vấn Đề kêu gọi chánh quyên nên xét lại việc kiểm duyệt văn học:

“Gần đây Thiếu tướng Kỳ đã tuyên bố bỏ kiểm duyệt báo chí trừ những tin tức liên quan đến Quốc phòng và Kinh tế.

Nếu đã bỏ phần nào kiểm duyệt cho báo chí thí tất có thể bỏkiểm duyệt cho các tác phẩm văn học...Vì so với báo chí, tác

phẩm văn học phổ biến giới hạn, ảnh hưởng tác độc về chínhtrị trong quần chúng không đáng kể (...) Nhưng trái lại nócó tác động vào một thành phần nhất định nào đó và gây ảnh hưởng ngầm bền bỉ về sau. Cho nên bỏ kiểm duyệt văn

học là đường lối chính trị sáng suốt biết lo lắng cho tương lai..."

Đặc biệt số báo 21 có đăng một truyện ngắn của Hoàng Ngọc Tuấn: Hình Như Là Tình Yêu mà sau này tác giả dùng làm nhan đề cho một tập truyện và đã mang tên tuổi Hoàng Ngọc Tuấn sáng chói trên văn đàn.

Riêng về tác giả cọng tác, vẫn là những tên tuổi quen thuộc từ Văn, Bách Khoa, Khởi Hành, Sáng Tạo. Chỉ có một tên  tuổi mới xuất hiện. Đó là Trần thị NGH. với truyện ngắn Chủ Nhật, như mở đầu cho một ngòi viết nữ sung mãn, và sau này, rất quen thuộc trong văn đàn miền Nam.

Nhìn chung ta thấy Vấn Đề không thực hiện được những điều mà tạp chí hằng ấp ủ: dùng tư tưởng và ngôn ngữ làm khí giới (giáo đầu số 1). Nó không giống như Bách Khoa, với những mục chính trị, kinh tế, tài chánh, xã hội thưởng xuyên. 

Thỉnh thoảng chỉ có một vài bài biên khảo, hay nhận đinh thời cuộc, đăng rời rạc, không gây chú ý hay tác động sâu rộng vào quần chúng, xã hội bấy giờ.

Sự thất bại này được xác nhận trong bài “ một lá thư một vấn đề” ở số 44, sau khi VĐ nhận 3 lá thư của một người lính đang tham dự cuộc hành quân Lam Sơn tại Hạ Lào.

Trong bài trả lời, nhóm chủ trương cho biết “có thể tất cả cốgắng khám phá sưu tầm của chúng ta sẽ chỉ dẫn đến những

điều không tưởng” (một lá thư, một vấn đề, tạp chí Vấn Đềsố 49 tháng 8-1971)

Mặc dù không thực hiện được những điều đã đề ra, nhưng Vấn Đề đã chứng tỏ là tờ tạp chí có chất lượng cao về bài vở

văn thơ, qui tụ những cây bút khá quen thuộc , mở cửa dung nạp những khuynh hướng dị biệt, nhất là tôn trọng sự

tự do trong sáng tác, biết lắng nghe tiếng nói của tuổi trẻ và độc giả (qua mục thư từ bạn đọc)...

(Thư Quán Bản Thảo số 63 - năm 2015)

Sau đây, để tưởng niệm nửa thế kỷ một mùa xuân bi thảm của dân tộc, mời mọi người đọc lại số XUÂN VẤN ĐỀ 1968 - và theo sau là 2 số báo liền kề ra sau đó ...3 tháng vì biến cố Tết MẬU THÂN để đọc lại HUẾ CẢM của VŨ HOÀNG CHƯƠNG...

Nguyễn Thị Hoàng trên VẤN ĐỀ

PHẠM CÔNG THIỆN trên VẤN ĐỀ

VŨ KHẮC KHOAN (tổng hợp) trên GIO-O

trang đặc biệt Tưởng Nhớ 100 Năm Ngày Sinh Nhà Văn Vũ Khắc Khoan 1917 - 2017