“Tổ quốc bất khả
phân đã phân
Từ dòng sông từ
bản hiệp định kia
Đất nước mấy
nghìn đời không thể mất
Chỉ một ngày đã
mất
Lịch sử triệu
trang vàng một trang đen đã lật…”
(Mai Thảo)
Trang đen lật ra, mở theo sau là ngàn ngàn triệu triệu những
trang chữ khác bị thiêu hủy, bị bức tử…
Hồn phách của cả 1 dân tộc lao đao, lạc loài trên/ theo/ cùng
những trang sách tơi tả…
“…một cuốn sách không
phải lúc nào cũng để đọc. trên những chuyến đi có khi tôi mang theo sách chỉ để
thấy yên tâm: một thứ gì đó mơ hồ nhưng rất quan trọng tôi còn phải nghĩ; hồn
của một thứ gì đó vẫn từ lâu chờ tôi biết về sự hiện diện cùng sự mong manh của
nó; nỗi buồn mà một người hay một dân tộc nào đó còn phải đi qua… tất cả đang
nằm trong quyển sách này. tôi chỉ cần mở nó ra.
tôi mang theo sách và
biết rằng nếu tôi đọc và lặn lội một chút, cuộc đời dù trôi bên ngoài, nó cũng
trôi bên trong tôi… chúng ta vừa gây ra mọi khổ luỵ trên đời này, vừa gánh chịu
chúng với bao nhiêu ngơ ngác, như thể chúng ta không hề là tác nhân.
chúng ta cũng vừa là
chứng nhân, nếu chúng ta có một cuốn sách…
nếu chúng ta mở nó
ra. nhưng thường thì không.”
Đọc đoạn trên của tác giả Đoàn Minh Phượng , tôi liền liên tưởng
về những trang sách giấu mặt, ngậm ngùi…/ những trang thơ tự hủy, xót xa…/những
trang báo oằn mình, đớn đau… cũng như thân phận của 20 năm miền huy hoàng chứa
đựng nó – Đó, vừa là thân phận của Nam và cũng là nỗi thống khổ của 20 năm văn
chương Nam …
Trong một bài viết về
hồi ức với quyển tạp chí VĂN, nhà văn BAN MAI đã kể 1 của mình với 1 người lính
VNCH, anh đã để lại cho cô quyển VĂN anh mang theo khi xông pha trận mạc cùng
lời nhắn “văn chương miền Nam không có thép, nên tôi tìm được bình an trong văn
chương…”
(TẠP CHÍ VĂN TỪ LÒNG
ĐẤT: http://www.vanchuongviet.org/index.php?comp=tacpham&action=detail&id=15131)
Nhiều năm sau, tôi và
(tôi tin là) bất kỳ ai có diễm phúc tiếp xúc với nền văn chương này cũng sẽ tìm
thấy cho chính mình sự BÌNH AN ấy, dù ít hay nhiều…
Và không chỉ là những
trang sách, mà đó còn là những gì bên lề của tả tơi này...
Câu
chuyện của những thân phận, của một trời tâm tư…dựng bày không khí của cả một
thời đại chỉ bằng đôi ba dòng chữ trải lòng, nơi đó là … những chiều chủ nhật
“rối gót tình nhân”, những ngày xưa thân ái, những ngày về phép “vụng về ngôn
ngữ tình làm bằng dấu đôi tay”, những chán chường của cuộc nội chiến ... Nơi đó, là một “ngày’…và cũng là cả một “đời”
Dâng đây một "lời vỗ về cho ngày sầu muộn"...vì cuối cùng thì.....
Những trang sách đã được MỞ ra!
Dâng đây một "lời vỗ về cho ngày sầu muộn"...vì cuối cùng thì.....
Những trang sách đã được MỞ ra!
“Một
ngày cho người sống
Một ngày cho người chết
Một ngày cho người thương
Một ngày cho người ghét
Một ngày cho cuộc chiến
Một ngày cho lười biếng
Một ngày cho bình yên
Một ngày lại cho điên.
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Một ngày cho khẩu súng
Một ngày cho ngòi viết
Một ngày đi mà giết
Một ngày đi mà hát
Một ngày đang cười ngất
Một ngày ôm mặt khóc
Một ngày bạn bè đông
Một ngày chợt cô đơn.
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Một ngày cho Tổ Quốc
Một ngày quên nợ nước
Một ngày cho vợ con
Một ngày cho tình nhân
Một ngày đi làm lính
Một ngày đi đảo chính
Một ngày đi cầu kinh
Một ngày về quyên sinh.
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Một đời mang phận sống
Một đời đeo cùm gông
Một đời đi ruổi rong
Một đời vẫn chờ mong
Một đời không còn mới
Một đời không từ chối
Một đời vẫn thường nói :
Một đời người, than ôi !
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người ! …”
Một ngày cho người chết
Một ngày cho người thương
Một ngày cho người ghét
Một ngày cho cuộc chiến
Một ngày cho lười biếng
Một ngày cho bình yên
Một ngày lại cho điên.
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Một ngày cho khẩu súng
Một ngày cho ngòi viết
Một ngày đi mà giết
Một ngày đi mà hát
Một ngày đang cười ngất
Một ngày ôm mặt khóc
Một ngày bạn bè đông
Một ngày chợt cô đơn.
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Một ngày cho Tổ Quốc
Một ngày quên nợ nước
Một ngày cho vợ con
Một ngày cho tình nhân
Một ngày đi làm lính
Một ngày đi đảo chính
Một ngày đi cầu kinh
Một ngày về quyên sinh.
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Một đời mang phận sống
Một đời đeo cùm gông
Một đời đi ruổi rong
Một đời vẫn chờ mong
Một đời không còn mới
Một đời không từ chối
Một đời vẫn thường nói :
Một đời người, than ôi !
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người !
Hỡi, hỡi ôi !
Thân phận làm người !
Thân phận làm người ! …”