1975

TẠ LỖI TRƯỜNG SƠN
(1982)
1.
Một ngàn chín trăm bảy mươi lăm
Các anh từ Bắc vào Nam
Cuộc trường chinh 30 năm dằng dặc
Các anh đến
Và nhìn Sai Gon như thủ đô của rác
Của xì ke,gái điếm, ,cao bồi
Của tình dục,ăn chơi
“Hiện sinh-buồn nôn-phi lý!!!”
Các anh bảo con trai Sài Gòn không lưu manh cũng lính ngụy
Con gái Sài Gòn không tiểu thư khuê các,cũng đĩ điếm giang hồ

các anh bảo Sai Gòn là trang sách “hư vô”
văn hóa lai căng không cội nguồn dân tộc
ngòi bút các anh thay súng
bắn điên cuồng vào tủ lạnh ,ti vi
vào những đồ tiêu dùng mang nhãn Hoa Kỳ
các anh hằn học với mọi tiện nghi tư bản
các anh bảo tuổi trẻ Sài Gòn là “thú hoang” nổi loạn
là thiêu thân ủy mị,yếu hèn
các anh hùa nhau lập tòa án bằng văn chương
mang tuổi trẻ Sai Gòn ra trước vành móng ngựa!!!
2.
Tội nghiệp Sài Gòn quá thể
Tội nghiệp chiếc cầu Công Lý
Có anh thợ điện ra đi không về
Tội nghiệp những “bà mẹ Bàn Cờ” của những ngày chống mỹ
Lửa khói vỉa hè nám cả những hàng me
Tội nghiệp những người sài gòn đi xa
Đi từ tuổi hai mươi
Nhận hoang đảo tù đày để nói về lòng ái quốc
Có ai hỏi những hàng dương xanh
Xem đã bao nhiêu người Sài Gòn hóa thân vào sóng nước
Tội nghiệp nhưng đêm Sài Gòn đốt đuốc
Những “người cha bến tàu” xuống đường với bao tử trống không
Tội nghiệp nhưng ông cha rời khỏi nhà dòng
Áo chùng đen đẫm máu
Tội nghiệp những chiến trường văn chương,thi ca ,sách báo
những vị giáo sư trên bục giảng đường
ưu tư nhìn học trò mình nhiễm độc
Sài Gòn của tôi-của chúng ta.
có tiếng cười
và tiếng khóc
3-
Bảy năm qua đi với nhiều buồn vui đau xót
Một góc phù hoa ngày cũ qua rồi
Những con điếm xưa có kẻ đã trở lại làm người giã từ ghế đá công viên để sống đời lương thiện
Những gã du đãng giang hồ cũng khoác áo thanh niên xung phong lên rừng xuống biển
Tìm lại hồn nhiên cho cuộc sống của mình
Cuộc đổi thay nào cũng nhiều mất mát .hy sinh…
4-
Và khi ấy
Thì chính “các anh”
Những người nhân danh Hà Nội
Các anh đang ngồi giữa Sài Gòn bắt đầu chửi bới
Chửi đã đời .
Chửi hả hê
Chửi vào tên những làng quê ghi trong lý lịch của chính mình
Các anh những người nhân danh Hà Nội sợ đến tái xanh
Khi có ai nói bây giờ về lại Bắc!!!
Tội nghiệp những bà mẹ già miền Bắc
Những bà mẹ mấy mươi năm còng lưng trên đê chống lụt
Những bà mẹ làm ra hạt lúa
Những năm thất mùa phải chống gậy ăn xin
Những bà mẹ tự nhận phần mình tối tăm
để những đứa con lớn lên có cái nhìn và trái tim trong sạch
Bây giờ
Những đứa con đang tự nhận mình “trong sạch”
Đang nói về quê mẹ của mình như kẻ ngoại nhân
Các anh
đang ngồi giữa Sài Gòn nhịp chân
đã bờm xờm râu tóc,cũng quần jean xắn gấu
Cũng phanh ngực áo,cũng xỏ dép sa bô
Các anh cũng chạy bấn người đi lùng kiếm tủ lạnh ti vi,casette .radio…
Bia ôm và gái
Các anh ngông nghênh tuyên ngôn”khôn & dại”
Các anh bắt đầu triết lý “sống ở đời”
Các anh cũng chạy đứt hơi
Rượt bắt và trùm kín đầu những rác rưởi Sài Gòn thời quá khứ
Sài Gòn 1982 lẽ nào…
Lại bắt đầu ghẻ lở?
5-
Tội nghiệp em
Tội nghiệp anh
Tội nghiệp chúng ta những người thành phố
Những ai ngổn ngang quá khứ của mình
Những ai đang cố tẩy rửa “lý lịch đen”
Để tìm chỗ định cư tâm hồn bằng mồ hôi chân thật
6-
Xin ngả nón chào các ngài
“Quan toà trong sạch”
Xin các ngài cứ bình thản ăn chơi
Bình thản đổi thay lốt cũ
Hãy để yên cho hàng me Sài Gòn
Hồn nhiên xanh muôn thưở
để yên cho xương rồng,gai góc
Chân thật nở hoa
Này đây!
Xin đổi chỗ không kỳ kèo cho các ngài cái quá khứ ngày xưa
Nơi một góc (chỉ một góc thôi)
Sài Gòn bầy hầy ,ghẻ lở
Bây giờ…
Tin chắc rằng trong các ngài đã vô số kẻ tin vào” thượng đế”
Khi sống hả hê giữa một thiên đường
Ai bây giờ
Sẽ
Tạ lỗi
Với Trường Sơn?

Đỗ trung quân (1982)

Tội nghiệp, tội nghiệp quá, tội những trang sách, những áng văn, những câu thơ không dưng cũng bị tàn phá, những bìa báo. những nhạc bản không dưng cũng chịu chung cảnh phân ly...tàn tạ & rách nát hết cả.
Nhưng "cái gì của Cesar, (phải) trả lại cho Cesar"...Gio đây, những giá trị của những truyện ngắn, truyện dài, tiểu thuyết, thơ ..đều dễ dàng được kiểm chứng bằng cách..đọc (vâng, còn có cách nào khác để thẩm định, để thẩm thấu, và để thấu hiểu..không những là những tác giả, những phong vị của các áng văn, những dư vị của các bài thơ, mà còn là đọc để hiểu về một thời kì - có người đã từng nói rằng - là thời kì cực thịnh của văn hóa nghệ thuật của Việt Nam, trước và sau này, khó mà còn 1 thời kì cực thịnh như thế nữa)

Này đây NGUYỄN TẤT NHIÊN, PHẠM THIÊN THƯ, TRẦN DẠ TỪ, DU TỬ LÊ, THANH TÂM TUYỀN, NHÃ CA, KIM TUẤN, HOÀNG ANH TUẤN, NGUYỄN BẮC SƠN, VŨ HỮU ĐỊNH, TỪ THẾ MỘNG, LINH PHƯƠNG
Này đây DUYÊN ANH, NGUYỄN THỊ HOÀNG, MAI THẢO, TỪ KẾ TƯỜNG, VÕ PHIẾN, TẠ TỴ...

 giọng của văn chương miền Nam trước 1975, hoa mỹ và còn rất "cổ điển". "Cổ điển" ở đây là lối văn chương của người Việt cổ, không phải lối đặt câu đầy đủ chủ-vị cứng nhắc của phương Tây. Đồng thời, giọng văn mang âm hưởng của văn hiện sinh (thứ văn chương đã từng là "tội nhân thiên cổ" dưới mắt người Cộng sản), nắm bắt lấy ngay cảm xúc hiện tại mà không để tâm đến cấu trúc. Nhân vật trong truyện cũng mang đủ đầy những đặc tính này: văn hoa, lãng mạn, quyết liệt và "hiện sinh". Sự lãng mạn của họ không giống như các nhân vật trong những tác phẩm "miền Bắc", vừa mang tính chất của người phương Nam cởi mở thẳng thắn, vừa mang đậm dấu ấn thời đại của những thanh niên thị thành ảnh hưởng văn hoá Tây Âu, cũng vừa là tình cảm của những người lính bất cứ ngày giờ nào cũng đối mặt với cái chết.