What goes around comes around..: Nhạc trẻ...trước 1975!Còn chút gì để nhớ?

Trước30/4/1975, nhạc nhẹ nói chung và nhạc rock nói riêng gần như chỉ có ở miền Nam. Sau 30/04/1975, làn sóng nhạc nhẹ tràn ra miền Bắc và dấy nên một trào lưu nhạc nhẹ rộng khắp, thu hút đông đảo thanh niên vốn trước đó chỉ tiếp xúc với những ban nhạc theo kiểu thính phòng hoặc các ban "nhạc nhẹ" đánh theo tổng phổ ... Vậy tại Sài Gòn ai là những người tiên phong cho trào lưu nhạc rock?

Sài Gòn và “đại nhạc hội” trước 1975

Năm 1954, dù người Pháp rút khỏi Việt Nam, nhạc Pháp vẫn còn hằn sâu trong sinh hoạt âm nhạc xã hội, nhưng khi người Mỹ đổ quân đến miền Nam thì nhạc Pháp cũng lùi dần nhường bước cho làn sóng văn hóa Mỹ. Cuối thập niên 1950 - đầu thập niên 1960 có thể nói nhạc trẻ Sài Gòn đã hình thành, nhưng nó thật sự gây được ấn tượng mạnh mẽ với công chúng trẻ là từ năm 1963.

Ban nhạc the Enterprise

Cũng từ cái mốc năm 1963 cho đến trước ngày 30/4/1975, Sài Gòn nhộn nhịp với những đại nhạc hội. Đại nhạc hội thời ấy có hai loại: đại nhạc hội dành cho giới bình dân, biểu diễn tại rạp Quốc Thanh và rạp Hưng Đạo vào mỗi buổi sáng Chủ nhật với sự tham gia của các ca sĩ nổi tiếng thời đó như: Chế Linh, Duy Khánh... Hát nhạc kích động “bình dân” tiêu biểu có Hùng Cường - Mai Lệ Huyền, Khánh Băng - Phùng Trọng với những bản nhạc twist, agogo như Một trăm phần trăm, Gặp nhau trên phố... mà những ban nhạc rock “tinh tuyền” gọi là rock “dởm”. Ngoài ra, có một đại nhạc hội khác gọi là đại nhạc hội kích động nhạc, tiền thân của nó là những ban nhạc học sinh của trường Taberd (nay là trường Trần Đại Nghĩa - 20 Lý Tự Trọng, quận 1). Đại nhạc hội kích động thường được tổ chức tại trường Taberd, Thảo cầm viên hoặc sân vận động Hoa Lư. Đây là nơi trình diễn của những ban nhạc trẻ không hát những loại nhạc “bình dân” và trong đó có những ban nhạc rock thực thụ.

Giai đoạn đầu các ban nhạc trẻ nói chung chủ yếu là hát nhạc ngoại quốc bằng tiếng Anh hoặc Pháp, các ban nhạc rock thì cover lại những bản nhạc chủ yếu của Anh, Mỹ.

Thời gian cuối thập niên 1960 và nhất là vào đầu thập niên 1970, nhạc trẻ Sài Gòn có một sự chuyển biến đáng chú ý: đó là trào lưu “Việt hóa” các ca khúc Âu - Mỹ. Mở đầu cho trào lưu này có thể nói đến nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng, anh đã chuyển soạn lời Việt cho các ca khúc được nhiều người yêu mến như: Búp bê không tình yêu (Poupée De Cire, Poupée De Son), Gõ cửa 3 tiếng (Knock Three Times), Chuyện Phim Buồn (Sad Movies), Lãng du (L’Avventura), Anh thì không (Toi Jamais) v.v... Sau đó nhiều ban nhạc, nhiều nhạc sĩ khác cũng đã soạn lời Việt cho nhiều ca khúc ngoại quốc khác, trong đó có cả nhà báo Trường Kỳ...

Nhưng trong trào lưu “Việt hóa” có lẽ điều đáng chú ý nhất là các nhạc sĩ Nguyễn Trung Cang và Lê Hựu Hà, với ban nhạc Phượng Hoàng, đã đi một bước xa hơn là sáng tác những ca khúc nhạc trẻ Việt Nam đầu tiên với những bài hát đi vào lòng người như Hãy ngước mặt nhìn đời, Tôi muốn... đặt nền móng đầu tiên cho những ca khúc nhạc trẻ Sài Gòn.

Về các ban nhạc trẻ, một trong những ban nhạc gây ấn tượng nhất đó là Strawberry Four gồm Tuấn Ngọc (guitar), Đức Huy (guitar), Tiến Chỉnh (bass, trước đó là Billy Chane), Tùng Giang (trống). Đây được xem là ban nhạc “nhà giàu” với những chiếc đàn, amplie Fender làm “lé mắt” dân chơi nhạc, trên sân khấu họ toàn bận complet lịch lãm và nhất là tạo được “danh giá” khi Trawberry Four là ban nhạc Việt Nam đầu tiên và duy nhất được lên đài truyền hình Mỹ (phát tại Sài Gòn).

Ban nhạc The Black Caps

Đâu là ban nhạc và bản nhạc rock đầu tiên?

Nhạc rock đã xuất hiện trong bối cảnh của nhạc trẻ Sài Gòn như trên. Tuy nhiên, lịch sử nhạc rock Sài Gòn có liên hệ mật thiết đến sự có mặt của quân đội Mỹ, những club mọc lên như nấm của người Mỹ tại Sài Gòn đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành lực lượng nhạc rock, nhất là từ năm 1965 khi người Mỹ có mặt thật đông đảo tại “hòn ngọc Viễn Đông” và các tỉnh phụ cận. Đây cũng là giai đoạn chuyển hướng mạnh mẽ nhất của nhạc trẻ Sài Gòn, và là thời điểm xuất hiện khá nhiều ban nhạc chơi rock Mỹ, khác với trước đó dân chơi nhạc và nghe nhạc vẫn còn yêu chuộng những ca khúc trữ tình của các nhạc sĩ Việt Nam như Đặng Thế Phong, Dương Thiệu Tước... và các ca khúc Pháp.

http://www.mediafire.com/?zuyyxjunn2p Part I - Vol 1

http://www.mediafire.com/?sxoj1c1xyfz Part II - Vol 1

http://www.mediafire.com/?mjx2dnnnxjz Part I - Vol 2

http://www.mediafire.com/?m9yb4zmcmjr Part II - Vol 2

Tuy nhiên dấu mốc phát triển của rock có thể kể đến sự kiện đại nhạc hội kích động nhạc do “Hội đồng quân nhân cách mạng” Sài Gòn tổ chức sau khi lật đổ chế độ Ngô Đình Diệm. Đại hội kích động nhạc này được tổ chức tại Đại Thế giới (nay là Trung tâm Văn hóa Q.5) vào năm 1963, qui tụ hầu hết các ban nhạc trẻ đang hoạt động tại Sài Gòn thời ấy và đây cũng là một tiền đề để sau đó những đại hội kích động nhạc được tổ chức thường xuyên.
Theo nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 thì: “Trước 30/04/75 có những ban nhạc “thuần” rock như The Black Caps, The Rockin’ Stars, The Interprise, Les Pénitents, The Crazy Dog, CBC... Trong đó The Rockin’ Stars và The Black Caps được xem như những ban nhạc rock đầu tiên của Sài Gòn. CBC cũng xuất hiện khá sớm (khoảng 1962) nhưng thời đó còn là một ban nhạc thiếu nhi chơi rock và khi lớn lên CBC được xem là ban nhạc “đệ nhất kích động nhạc” thời ấy”.

Elvis Phương và The Rockin’Stars

Ca sĩ Elvis Phương thành viên của Rockin’ Stars cho biết: "Ban nhạc thành lập năm 1960 với thành viên: Nguyễn Trung Lang (bass guitar), Nguyễn Trung Phương (rythm guitar), Jules Tampicanou (lead guitar), Đặng Hữu Tòng (tenor saxophone), Lưu Văn Hùng (trống) và Elvis Phương (ca sĩ). Năm 1961 có thêm 2 thành viên mới là Jean jacques Cussy va Nicole. Cuối naăm 1961 có thêm ca sĩ Billy Shane. Ban nhạc The Black Caps ra đời vào cuối năm 1960 với: Thanh Tùng (guitar), Paul Doãn (ca sĩ)... Phong trào nhạc trẻ hình thành trong giới học sinh của trường trung học Jean Jacques Rousseau (nay là trường cấp 3 Lê Quý Đôn), vì vậy hai ban nhạc này đa số là học sinh của Jean Jacques Rousseau chỉ có Nicole là của Marie Curie và Billy Shane là của Taberd".

Nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 cũng cho biết: “Các ban nhạc rock trước giải phóng chủ yếu là cover các bản nhạc rock Mỹ, cũng có một số ca khúc được những “rocker” Việt sáng tác, nhưng chủ yếu là viết lời bằng tiếng Anh để trình diễn trong những club của Mỹ”. Ban nhạc Phượng Hoàng của Nguyễn Trung Cang và Lê Hựu Hà ra đời khá trễ (1970). Tuy nhiên đây có thể nói là một ban nhạc “Việt hóa” triệt để: sáng tác ca khúc Việt cho rock, hát lời Việt và cái tên cũng “thuần Việt” giữa vô vàn các tên ban nhạc bằng tiếng Anh đang hiện hành. Ca khúc rock viết bằng tiếng Việt của Nguyễn Trung Cang, được nhiều người biết đến đó là bản Mặt trời đen, đây có thể xem là bản nhạc rock Việt đầu tiên khá tiêu biểu của giới rock Sài Gòn.

Nhạc Trẻ 1

Nhạc Trẻ 2

Nhạc Trẻ 3

Nhạc Trẻ 4

Nhạc Trẻ 5

Nhạc Trẻ 6

Nhạc Trẻ 7

Nhạc Trẻ 8

Thế Giới Nhạc Trẻ 1

Thế Giới Nhạc Trẻ 2

Tình Ca Nhạc Trẻ 2

Tình Ca Nhạc Trẻ 3

Tùng Giang Băng Vàng

Tùng Giang 1

Tùng Giang 2

Tùng Giang 3

Tùng Giang 5

Trường Kỳ trên sân khấu Đại Hội Nhạc Trẻ Taberd

(trường Lasan Taberd nay là trường PTTH Trần Đại Nghĩa, Sg)

năm 1971 với sự tham dự của trên 5000 khán giả.

Từ trái qua phải: Tiến Chỉnh (tay bass của The Spotlights ),

Ngọc Bích (ca sĩ, tức Bích Trâm, vợ của Nguyễn Chánh Tín hiện nay ),

Jimmy Tòng (ca sĩ và tay trống của ban nhạc Les Cavaliers).

Đứng phía sau là Tòng Sơn (Les Cavaliers)

Ban nhạc The Rising Sun vào cuối thập niên 1960

trong một buổi party tổ chức tại tư gia

Nữ ca sĩ Kim Oanh trên sân khấu

Đại Hội Nhạc Trẻ Taberd năm 1972

The Blue Stars, ban nhạc phái nữ đầu tiên

và hoạt động lâu đời nhất của nhạc trẻ VN

Từ trái qua phải: Tuấn Ngọc, Minh Phúc, Tiến Chỉnh,

Thụy Ái, Trường Kỳ và Tùng Giang vào năm 1970

Ban nhạc The Top Five, một trong những ban nhạc nổi tiếng

vào đầu thập niên 70, trên đường lưu diễn.

Thành phần gồm ( từ trái qua phải ):

Tùng Giang, Minh Phúc, Tuấn Ngọc, Thụy Ái và Quốc Hùng

Tùng Giang trong dịp đóng phim

" Vết Chân Hoang" tại Vũng Tầu

Nữ ca sĩ ngồi giữa là Francoise Hằng,

một trong những nữ ca sĩ đầu tiên của nhạc trẻ VN.

Phía trái cô là nam ca sĩ Jimmy Joseph.

Hình chụp vào năm 66 trong buổi trao giải thưởng

cho các ca sĩ xuất s¡c và dễ thương nhất do Teenager''''s Club tổ chức

Elvis Phương và The Rockin''''s Stars,

một trong những ban nhạc trẻ tiêu biểu

của VN trong thời kỳ phôi thai.

Bên trái là Jules Tambicanou, một trong

những tay lead guitar nổi tiếng trong thời kỳ này

Cathy Huệ và The Hammers cùng 2 "gogo girls"

trong một buổi trình diễn tại một club Mỹ

trong thời kỳ phát triển mạnh của nhạc trẻ VN song song

với sự hiện diện đông đảo của quân nhân Mỹ và đồng minh tại VN

Trường Kỳ ( giữa ) và Nam Lộc ( trái, đeo kính )

trên sân khấu Đại Hội Nhạc Trẻ Taberd

cùng với ban nhạc CBC vào năm 1972

Jo Marcel trong thời gian thực hiện phim

Vết Chân Hoang (phỏng theo tiểu thuyết phóng sự

Tuổi Choai Choai của Trường Kỳ) vào năm 1971

Ngọc Bích và Ngọc Quý (con gái của nghệ sĩ Việt Hùng)

và ban nhạc The Crazy Dogs vào năm 1971

Trường Kỳ, thay mặt cho Teenager''''s Club tuyên bố trao giải

nam ca sĩ xuất sac nhất năm 1966 cho Billy Shane (tay mặt).

Billy dã qua đời vào năm 1994

Ban tam ca nữ Ba Trái Táo (The Apple Three)

nổi tiếng vào đầu thập niên 70 tại khap các vũ trường Saigon.

Từ trái qua phải: Tuyết Hương, Tuyết Dung, Vy Vân

Trường Kỳ vào năm 1969,

khi phong trào Hippy đang lên cao

Trường Kỳ chụp chung với Lê Hựu Hà

của ban nhạc Phượng Hoàng,

trong thời kỳ chuyển hướng của nhạc trẻ VN

vào năm 1971 với phong trào Việt Hóa Nhạc Trẻ VN

(soạn lời Việt cho nhạc ngoại quốc,

sáng tác những nhạc phẩm hoàn toàn VN)